Dzisiaj z okazji 79. rocznicy zakończenia II wojny światowej przedstawiciele władz miasta z burmistrzem Romanem Piaśnikiem i wiceburmistrzem Marcinem Wierciochem oraz delegacje organizacji kombatanckich z płk Stanisławem Bartoszcze, przewodniczącym koła „Ziemi Olkuskiej” Związku Żołnierzy Wojska Polskiego i zarazem Honorowym Obywatelem Olkusza złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem „Poległym za Ojczyznę i pomordowanym przez faszystów 1939-1945” w olkuskim parku.
– Dziś cieszymy się w pełni wolną, niepodległą i suwerenną Ojczyzną. Ale nie możemy zapomnieć o ofierze wszystkich tych, którzy walczyli i ginęli na frontach II wojny światowej, a także tych, którzy zostali zamordowani w więzieniach i obozach zagłady. To im zawdzięczamy naszą wolność. Dlatego pamiętamy o poległych za Ojczyznę, oddając hołd tym, którzy walczyli o przyszłość Polski – o naszą przyszłość. Wśród nich było wielu mieszkańców Olkusza oraz okolicznych miejscowości. – mówi burmistrz Roman Piaśnik.
Przypomnijmy, że 79 lat temu, 8 maja 1945 roku zakończyła się II wojna światowa. Podpisy złożono o godzinie 22.30. W Moskwie, ze względu na dwugodzinną różnicę czasu, był już 9 maja i dlatego ten właśnie dzień w Związku Sowieckim i krajach mu podporządkowanych obchodzono jako Dzień Zwycięstwa.
Trwający przez blisko sześć lat największy konflikt zbrojny w dziejach świata pochłonął według różnych szacunków od 50 do 75 milionów ofiar. Podczas wojny życie straciło prawie 6 milionów obywateli Polski, w tym ponad 3 miliony obywateli polskich narodowości żydowskiej. Walki na frontach, masowe egzekucje tak żołnierzy, jak i osób cywilnych, czy wreszcie obozy koncentracyjne, służyły spełnieniu ambicji grupy przywódców kilku państw oraz ich politycznych i wojskowych popleczników.
Symbolem pamięci jest pomnik „Poległym za Ojczyznę i pomordowanym przez faszystów 1939-1945”, jaki został uroczyście odsłonięty w 1961 roku na olkuskim rynku. Inicjatorami budowy pomnika byli mieszkańcy ziemi olkuskiej, którzy przeżyli wojnę i okupację. Autorem pomnika był olkuski artysta rzeźbiarz Władysław Marczukiewicz (1920 – 1974), który podczas wojny walczył w szeregach Wojska Polskiego. Jesienią 2011 roku, z racji na prace przy rewitalizacji olkuskiej Starówki, pomnik został zdemontowany i poddany konserwacji. Wtedy pod pomnikiem odkryto kilkadziesiąt urn zawierających ziemię z pobojowisk i miejsc martyrologii II wojny światowej. Zostały one umieszczone pod pomnikiem, który po zakończeniu renowacji w 2013 roku został ustawiony w Parku Miejskim im gen. Stefana Buchowieckiego.
